Peloponez – najwspanialsze zabytki, najstarsza historia Europy, piękne piaszczyste plaże
Monemvasia – Peloponez Klasztor Św. Jana Chrzciciela – Arkadia, Peloponez
Moje podróże po Helladzie to setki kilometrów i mil morskich w poszukiwaniu i odkrywaniu Grecji, wyszukiwaniu miejsc opisywanych przez największych miłośników i znawców tego pięknego kawałka ziemi. Od 1997 roku podążam ich śladami, począwszy od Homera, Herodota, Sokratesa, Arystotelesa, Apostoła Pawła po Juliusza Słowackiego, profesora Tadeusza Zielińskiego, Jana Parandowskiego czy Karla Kerenyego. Odkryłem nie tylko bogatą historię, niezwykłą kulturę i religię – mitologię starożytnych Greków ale również wspaniałą gościnę współczesnych mieszkańców tego miejsca, poznałem jedną z najsmaczniejszych a przede wszystkim najzdrowszych kuchni świata oraz zagłębiłem się we współczesną literaturę, kulturę oraz historię Grecji. Kto z nas nie zna losów powieściowego Alexisa Zorby? Jakże ta postać przybliżyła nam obraz Krety po II wojnie światowej?! A sama postać autora Nikosa Kazandzakisa, pisarza i filozofa, którego grób znajduje się na Krecie w obwarowaniach Heraklinu z zapisanym na płycie mottem życiowym: \”nie mam nadziei na nic, niczego się nie boję, jestem wolny\”. A czy Mikis Theodorakis – ojciec muzyki greckiej, twórca muzyki do filmu \”Grek Zorba\”, nie roztańczył Grecji po niemal całym świecie?
Tradycyjny taniec grecki Buzuki – tradycyjny instrument grecki
Peloponez to jeden z najciekawszych kawałków ziemi greckiej. Oprócz opisanych w ofercie wycieczek po Peloponezie chciałbym napisać o równie pięknych i niezwykłych miejscach na tej wyspie, którą jest od 1894 roku, od chwili przekopania Kanału Korynckiego.
Najważniejszymi zabytkami w skali nie tylko całej Grecji, ale przede wszystkim na skalę europejską, a nawet na wszystkie kontynenty są Mykeny, Epidauros, Olimpia, Korynt, Sparta czy Mistra. Wszystkie te miejscowości tworzyły historię Europy i Świata, co można zobaczyć w niekończącej się popularności wśród naukowców, turystów – podróżników, czy producentów filmowych z Europy jak i Hollywood.
Mykeny – zabytek klasy UNESCO – historia, która liczy około 3500 tysiąca lat związana z Agamemnonem, Menelaosem, piękną Heleną, Klitajmestrą – możemy już zobaczyć zaledwie 2 godziny jazdy autokarem od Aten. Po 5 wiekach zostało opisane mistrzowsko przez Homera, po ponad 30 wiekach odkryte grobowce przez Heinricha Schliemanna pokazało światu, że mamy styczność z wspaniałą historią epoki mykeńskiej. Dzisiaj możemy odwiedzić zamek w Mykenach wraz ze słynną Lwią Bramą, zobaczyć krąg grobowców oraz \”dotknąć\” słynnych skarbów sprzed prawie 3500 lat jakimi są Maska Agamemnona, złote ozdoby z grobów królewskich, ozdoby, dzbany, sita itp. Nieopodal Pałacu mykeńskiego znajduje się słynny \”Grób Agamemnona\”, dziś nazywany \”grobem rodzinnym arteuszy\”, który znamy z dzieła Juliusza Słowackiego pt. \”Grób Agamemnona\”, opisany przez poetę podczas jego odwiedzin Myken w 1832 roku. Wspaniałe położenie Myken nad Zatoką Argolidzką z widokiem na Góry Arkadii, największe sady cytrusów jak pomarańcze, mandarynki i cytryny oraz na pierwszą stolicę Grecji po 1830 roku Nafplio nadają im status najważniejszego zabytku Grecji oraz Europy.
Niespełna 40 km od Myken na wschód znajduje się jedno z najbardziej znanych sanktuariów Boga Apolla i Asklepiosa w Epidauros – zabytek klasy UNESCO. Miejsce to znane jest z najsłynniejszego sanktuarium Asklepiosa, w którym leczono starożytnych pacjentów. Oprócz miejsca archeologicznego w miejscowych Muzeum zobaczymy narzędzia, którymi operowali starożytni kapłani, posągi bogini zdrowia, Asklepiosa czy Hipokratesa. Epidauros znane jest także ze wspaniale zachowanego teatru, który ma najlepszą akustykę na świecie. Pokazywane eksperymenty z rzucanymi monetami czy przedzieranym papierkiem zrobią wrażenie na każdym, kto wejdzie na najwyższą część teatru i usłyszy opisane doświadczenia. Wszyscy miłośnicy teatru mogą w takich miesiącach jak lipiec i sierpień poczuć atmosferę sprzed 2400 lat kupując bilet na jeden ze spektakli organizowanych w teatrze w Epidauros. W razie potrzeby kupienia biletu proszę o kontakt do nas, doradzimy i podpowiemy wszystko….
Teatr w Epidauros 
posąg Boga Asklepiosa
Nieopodal Epidauros znajdują się największe gaje oliwne na Peloponezie, których owoce oliwki uchodzą za najlepsze. W kilku wioskach np. Ligurio znajdują się manufaktury wytłaczania oliwy z pierwszego tłoczenia na zimno, nadających im stopień Extra Virgin. Nadanie takiego stopnia zobowiązuje producenta do tłoczenia oliwy na zimno nie przekraczającej temperatury 30 stopni, inaczej oliwa nazywana przez miejscowych lekarstwem (ma to również wpływ z bliskości położenia sanktuarium Asklepiosa, boga medycyny) zaczyna tracić witaminy. Oliwa z oliwek ma około 200 witamin, które przy jej spożywaniu zapewnia naszemu organizmowi prawie wszystkie zapotrzebowanie w witaminy. Odpowiednie warunki przetrzymywania oliwy zarówno hurtowo jak i w warunkach domowych nadaje jej delikatny smak oraz wyklucza zbytnio niepotrzebnej goryczki i kwasowości.
OLIMPIA – zabytek klasy UNESCO – kto z nas nie zna i nie czeka na igrzyska olimpijskie, które znane są od 776 r.p.n.e. Wspaniała idea walki fair play w wykonaniu młodych pięknie zbudowanych atletów narodziła się w Olimpii, która położona jest niespełna 100 km na południe od Patry. Pięknie zachowana wioska archeologiczna z stadionem, palestrą, świątynią Zeusa, świątynią Rei, warsztatem Fidiasza – który wykonał 12 metrowy posąg Zeusa – jeden z siedmiu cudów starożytnego świata – pozwoli nam zagłębić się w ducha Starożytnych Igrzysk Olimpijskich, które odbywały się co 4 lata od 776 roku p.n.e. aż do daty zamknięcia wszystkich świątyń przez cesarza Teodozjusza II w 393 roku n.e. Przez prawie 12 wieków odbywały się igrzyska, w których najlepsi próbowali swoich sił w biegach, skokach, rzutach, zapasach czy boksie lun w wyścigach rydwanów.W Muzeum w Olimpii zobaczymy rzeźby z świątyni Zeusa, świątyni Hery i Rei, wspaniały posąg Hermesa trzymającego małego Dionizosa wykonany dłutem samego Praksytelesa czy posąg Nike w wykonaniu Pajoniosa z Mende utwierdzają nas o wyjątkowości Olimpii na Peloponezie.
Fot. 1. Olimpia, 2. posąg Hermesa
KORYNT – zabytek klasy UNESCO – najpotężniejsze polis (państwo – miasto) w starożytnej Grecji, które znajduje się 90 km od Aten nieopodal kanału korynckiego u podnóża Akrokoryntu. Miejsce rozsławił mitologiczny król Syzyf, który zasłynął w literaturze z tzw. „syzyfowych prac”, miejsce znane z całkowitego zniszczenia przez Rzymian z II w.p.n.e, ale przede wszystkim z utworzenia największej chrześcijańskiej wspólnoty przez Apostoła Narodów Świętego Pawła w I w.n.e. znanego z Listów do Koryntian. W Muzeum Archeologicznym zobaczymy piękne wazy oraz ekspozycję z asklepionu (starożytny szpital), który słynął z leczenia bezpłodności w starożytnym Koryncie.
fot. Stary Korynt
NEMEA – winiarska stolica Grecji na Peloponezie, nazywana grecką toskanią. Nazwa znana z mitologii od zabicia lwa nemejskiego przez Herkulesa, który na cześć swojego ojca Zeusa założył igrzyska nemejskie. Dzisiaj to wspaniałe miejsce obfituje w najlepsze winorośla, które dają najlepsze greckie wina szczególnie szczep Agriogitiko.
Nemea, Peloponez Nemea, Peloponez
Nemea, Peloponez Nemea, Peloponez
MISTRA – zabytek klasy UNESCO – położona u podnóża pasma górskiego Tajget na równinie lakońskiej, w odległości 10 km od starożytnej Sparty. Wzgórze Mistras tworzyło historię Grecji bizantyjskiej, związanej z rodem Paleologów, w której ostatni cesarz bizantyjski Konstanty XI Paleolog oddał życie 29 maja 1453 roku w obronie przed najazdem sułtana. Dzisiaj możemy przejść szlakiem po wzgórzu odwiedzając wspaniałe zabytki epoki bizantyjskiej jak Kościół Agia Sofia, Kościół Świętego Mikołaja, Pałac Despotów, Mitropolis, Bramę Nafplińską czy zamek wybudowany przez księcia Wilhelma II Villehardouin. Wspaniałe czasy Mistry, trzeciego co do ważności miejsca w cesarstwie bizantyjskim odegrało znaczną rolę w historii Peloponezu, Grecji i Europy na przełomie XIV i XV wiecznej historii całego cesarstwa bizantyjskiego. Z Mistry możemy podjechać do półwyspu Mani ze stolicą w Gythio, magicznej skały Monenvasii czy przejechać górami Tajget do Kalamaty, zagłębiając się w wysokie partie górskie Tajget, związane z mitem starożytnej Sparty dotyczącym segregacją noworodków. Sam region Tajget słynie w najlepszych miodów tymiankowych, które uważane są na najzdrowsze i najlepsze na świecie.
Mistra, Peloponez Mistra, Peloponez
Jednym z najpiękniejszych regionów na Peloponezie są Góry Arkadii. Wspaniałe klasztory m.in. Klasztor Świętego Jana Chrzciciela, Świętego Mikołajka z Varses, klasztor Gorgoepikoos, klasztor Św. Elona czy Św. Kandila nadają regionowi nazwę Atosu południowej Grecji i są wspaniałym miejscem dla osób szukających czegoś niepowtarzalnego. Klasztory w sercu Peloponezu to dowód przetrwania kultury greckiej, oraz języka greckiego, uwikłanej w prawie 400-letnią niewolę turecką państwa greckiego. Dziś możemy zobaczyć piękną architekturę sakralną, a niektóre z klasztorów mogą ugościć pielgrzymów oferując im nocleg oraz posiłek z produktów wyhodowanych przez samych mnichów. Dla pielgrzymów to nieziemska okazja spędzić przynajmniej jedną noc w takim otoczeniu przyrody oraz u wyjątkowych gospodarzy. Wysoko położone wioski np. Dimitsana z regionalnymi produktami oraz kamienną architekturą nadają niepowtarzalnego stylu Arkadii. W Górach Arkadii walczył o niepodległość Theodoros Kolokotronis, jeden z największych bohaterów dziewiętnastowiecznej Grecji, który swoim męstwem doprowadził do wyzwolenia Arkadii i Peloponezu z rąk tureckich.
fot. Klasztor św. Jana Chrzciciela
Peloponez, a szczególnie jego zwiedzanie i obcowanie z nim najlepiej rozpocząć i zakończyć w Nafplio, pierwszej stolicy niepodległej Grecji, w której Joanis Kapodistrias od 1830 roku budował początki państwa greckiego. Nieduże, liczące około 15 tys. mieszkańców miasto oferuje odwiedzającemu wszystko, czego potrzebuje turysta, od uroczych wąskich uliczek ze stylowymi kamieniczkami, pooplatanymi buganwillami po potężną twierdzę Palamidisa, wybudowaną w XVIII wieku przez Wenecjan. Same uliczki przypominają miejscami architekturę z Wenecji. Nafplio to raj zarówno dla aktywnych turystów pod względem zwiedzania oraz historii jak również miłośników zakupów. Różnorodność sklepików oraz sklepów zadowolą najbardziej wybrednego turystę. Piękno kameralnych hotelików oraz pensjonatów pozostawi niezapomniane wrażenia z tego pięknego miejsca .
Nafplio – twierdza Palamidisa Nafplio – widok z twierdzy Palamidisa
Nafplio Nafplio Tolo, Nafplio
Nafplio Nafplio
TOLO – wioska rybacka, którą zasiedlili Kreteńczycy po odzyskaniu niepodległości przez Peloponez – pierwszy region Grecji w 1830 roku z stolicą w Nafplio. Tolo oddalone jest 150 km od Aten, 11 km od Nafplio. Dzisiaj to wspaniały kurort z licznymi hotelami oraz dobrze zagospodarowaną bazą turystyczną. Świetne położenie w centralnej części Peloponezu jest doskonałą bazą do odwiedzenia najważniejszych zabytków znajdujących się na Peloponezie – opisane powyżej.
Kiedy podążałem na południe odwiedziłem następne pasmo gór – Góry Tajgetu. Kto z nas nie słyszał o najlepszym miodzie jakim jest miód tymiankowy? A same góry są związane z drastyczną legendą o segregowaniu noworodków przez starożytnych Spartan. Z jednej strony pasma znajduje się Mistra oraz Sparta a z drugiej Kalamata, z której możemy dojechać do Methoni oraz Koroni – „oczy weneckie”, potężne obwarowania wybudowane przez Wenecjan, w których nawet jeszcze w XIX wieku handlowano niewolnikami. Patrząc bardziej na południowy zachód wyspy dotrzemy do pałacu Nestora lub zatoki, w której trzech admirałów pokonało flotę turecko-egipską w bitwie pod Navarino w 1827 roku. Poprzez wygraną w bitwie pod Navarino Grekom po 3 latach nadano dokumenty potwierdzające ich niepodległość. Peloponez to pierwszy kawałek ziemi, który znalazł się na mapie państwa greckiego. Będąc na południu nie sposób nie odwiedzić półwyspu Mani, Jaskiń Dirou czy zachwycającej Monemvasii.
Północ Peloponezu to przede wszystkim Achaja – z największym miastem oraz portem na Peloponezie – Patrą.
Winiarnia Achaja Claus – Patra
Z Patry dostaniemy się luksusowymi promami do włoskich portów takich jak Wenecja, Ancona czy Bari (rejs Wenecja – Patra trwa ok. 30 godzin). Każdego roku w Patrze jest organizowany największy bal karnawałowy w Grecji, a zabawa przechodzi z ulic Patry do morza. Na zabawę w Patrze zapraszani są mistrzowie tańców karnawałowych z samej Brazylii, a sam karnawal uznawany jest za jeden z największych w Europie. Nad miastem guruje winiarnia założona w XIX wieku przez Gustawa Clausa, w której znaduje się najstarsze wino beczkowe świata – Mawrodafni z 1873 roku. Achajowie słyną również z cynamonowego likieru Tentury.
Kościół św. Andrzeja – Patra
Będąc w Patrze polecam spróbowanie lokalnego likieru Tentura, który jest zrobiony na bazie cynamonu. Jest to najlepszy likier jaki w życiu degustowałem.
Tentura
Z Patry udałem się do Kalavrity, odcinek Diakopto – Kalavrita przejechałem kolejką wąskotorową. Sama Kalavrita jest stolicą sportów zimowych północnego Peloponezu. Podczas drugiej wojny światowej Niemcy krwawo stłumili tutejszy ruch oporu, mordując około 15 tys. mężczyzn i chłopców powyżej 15 roku życia. Dla upamiętnienia tej zbrodni zobaczymy stojący 72 metrowy krzyż. Po drodze do Kalavrity zobaczymy wtopiony w skalę klasztor Mega Spileon.
W odległości 6 km od Kalavrity jest klasztor Agia Lavra. W tym oto klasztorze arcybiskup Germanos z Patry dnia 25 marca 1821 roku dał błogosławieństwo Grekom do powstania przeciwko Turkom, w wyniku którego po prawie 9 latach walk wyzwolono Peloponez oraz zapisano Grecję na mapach jako niepodległy kraj.
Wyspy Sarońskie
Podążając za tym wspaniałym pisarzem, nagrodzonym Literacką Nagrodą Nobla dotarłem na wyspę Eginę, która wraz z wyspą Poros, Hydrą, Salaminą należą do Zatoki Sarońskiej. Na wyspie orzechów pistacjowych jaką jest wyspa Egina, możemy odwiedzić największy współczesny Kościół Św. Nektariusza – najmłodszego Świętego Kościoła Prawosławia Greckiego, jak również pięknie położoną Świątynię Bogini Afai, pochodzącą z okresu klasycznego, której towarzyszy śródziemnomorska roślinność taka jak sosny, pinje czy agawy. W stolicy wyspy znajduje się wioska archeologiczna ze starożytnym portem z wystającą jedną kolumną, będącą pozostałością po Świątyni Apolla. Na terenie wioski znajduje się również Muzeum. Około 3 km od starożytnego portu jest willa Nikosa Kazandzakisa, w której opisywał część losów bohaterów z Krety. Egina to również miejsce związane z historią odzyskania niepodległości przez Greków. To tu tworzył pierwszy Parlament Joannis Kapodistris (późniejszy pierwszy prezydent), dopóki nie została oficjalnie uznana autonomia grecka i przeniesiona do pierwszej stolicy niepodległej Grecji – Nafplio.
Hydra
HYDRA – tłumacząc „dobrze nawodniona” położona w zatoce sarońskiej. Charakterystyką wyspy jest brak ruchu kołowego, głównym środkiem transportu po wyspie to osiołki, muły, konie. Wyspa odegrała znaczącą rolę podczas wyzwalania Grecji spod jarzma tureckiego. To z Hydry na wszystkie 290 statków w całej Grecji biorących udział w bitwach morskich 130 pochodziło z tej małej wyspy. Nazywamy ją „wyspą piratów” ponieważ podczas niewoli tureckiej mieszkańcy łupili bogate statki tureckie, po czym budowali wspaniałe kamienne domy, które dzisiaj są chlubą wyspy. Wspaniałe teatralne położenie portu wyspy Hydry nadaje jej niepowtarzalny wygląd. Ruch w porcie jest ściśle kontrolowany, inaczej nie byłoby możliwości zacumować w tym niepowtarzalnym porcie.
Będąc na wyspie możemy zobaczyć osiołki lub muły, które można za dodatkową opłatą wynająć i objechać część portową wyspy. Najbardziej znane to dwa osiołki STAFIS i GRIGORIS (powolny i szybki). Wokół linii portowej znajdują się sklepiki butikowe, tawerny, kawiarnie.
Będąc na wyspie możemy odwiedzić Muzeum historyczne oraz klasztor PANAGIA – Zaśnięcia Matki Boskiej, w którym możemy zobaczyć marmurową wieżę oraz pięknie rzeźbiony marmurowy ikonostas. Podążając w głąb wyspy dojdziemy do kolejnego klasztoru Proroka Eliasza.
Poros
Na wyspę można się dostać promem – rejs trwa ok. 1 godziny lub wodolotem – około 30 min z Pireusu. Promem z wyspy Egina możemy się dostać na Poros (1 godzina rejsu promem z Eginy, 2 godziny z Pireusu), kolejną wyspę Zatoki Sarońskiej. Już z promu widać, że wyspa Poros znajduje się blisko Peloponezu. Na tę wyspę możemy dojechać również samochodem czyli najpierw na Peloponez do Galatas a następnie promem na wyspę – co pół godziny jest rejs a czas przepłynięcia ok. 5 min.
Poros to idealne miejsce na romantyczne wieczorne spacery po starej części wyspy. Możemy sobie \”zafundować\” przechadzkę pośród typowej greckiej zabudowy z biało – niebieskimi domkami, wśród wąskich i krętych uliczek, odwiedzić jedną z wielu tawern, gdzie możemy delektować się łagodnym smakiem ouzo lub wybornym greckim winem. Tawerny oferują nam również wspaniałe owoce morza, z których widok kruszejących ośmiornic wiszących przed tawernami pozostaje w pamięci na lata. Zobaczymy także kotwice upamiętniającą pierwszy port \”wolnej Grecji\” jak również pozostałości po Świątyni Posejdona. Możemy również podziwiać pięknie położony monastyr ze wspaniałym złoconym drewnianym ikonostasem. Klasztor jest otwarty w określonych godzinach.
Wyspa Poros – pierwszy port wolnej Grecji
Godzinę rejsu od wyspy Poros (promy wypływają z portu na Poros) znajduje się wyspa Hydra z amfiteatralnie umiejscowionym przez naturę portem. Nad portem górują wspaniałe kamienne wille stylu włoskiego, które stawiali bogaci kupcy, kapitanowie czy też piraci. Na wyspie znajduje się monastyr proroka Eliasza oraz klasztor Agia Efraksia. Sama Hydra olśniewa piękną architekturą, spokojem (nie ma ruchu kołowego), a widok osiołków nie jest niczym zaskakującym. Organizowane uroczystości związane z odzyskaniem niepodległości w miesiącu czerwcu są najwspanialszym i najlepiej zorganizowanym świętem jakie przeżyłem ze wszystkich uroczystości świeckich. Oficjalna część kończy się bitwą morską ze sztucznie zrobionym i podpalonym okrętem wroga.
Fot. 1. Wyspa Hydra, 2. Wyspa Poros
Epidauros
Najpiękniejsze plaże PELOPONEZU
Zachodnio – północny Peloponez
Mapa Grecji
* Niniejsze ogłoszenie nie stanowi oferty w rozumieniu kodeksu cywilnego.
Jeżeli są Państwo zainteresowani wycieczką lub mają jakiekolwiek pytanie, wątpliwości związane z wyjazdem lub organizacją wycieczki, proszę o kontakt tel.: 506 034 738 lub e-mailem: biuro@rajskagrecja.pl. Odpowiemy na każde pytanie.
Zdjęcia oraz tekst wykonał Dariusz Rajski i Magdalena Domowicz Rajska. Wszelkie prawa zastrzeżone.